Warning: Undefined array key "title" in /www/wwwroot/vitbantonquoccuong.com/wp-content/plugins/ytfind-shortcode/ytfind-shortcode.php on line 96
Sự cố máy nén khí trục vít không lên hơi là một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất mà các doanh nghiệp sản xuất và công nghiệp thường xuyên gặp phải. Khi máy nén khí không đạt được áp suất yêu cầu, toàn bộ dây chuyền sản xuất có thể bị đình trệ, gây thiệt hại đáng kể về thời gian và chi phí. Việc hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ và áp dụng các giải pháp khắc phục kịp thời không chỉ giúp duy trì hiệu suất hoạt động ổn định mà còn kéo dài tuổi thọ thiết bị và đảm bảo an toàn vận hành. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích từng nguyên nhân và cung cấp hướng dẫn bảo trì định kỳ chi tiết để giải quyết triệt để tình trạng máy nén khí trục vít không lên hơi.
Tầm Quan Trọng Của Hệ Thống Khí Nén Trục Vít Trong Sản Xuất Hiện Đại
Máy nén khí trục vít đóng vai trò xương sống trong nhiều ngành công nghiệp, từ chế tạo, dược phẩm, thực phẩm đến điện tử. Chúng cung cấp nguồn khí nén ổn định, sạch sẽ để vận hành máy móc, công cụ khí nén, hệ thống sấy khô và nhiều quy trình sản xuất khác. Khí nén không chỉ là nguồn năng lượng mà còn là một thành phần thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm cuối cùng.
Việc hệ thống khí nén trục vít hoạt động không hiệu quả, đặc biệt là không thể tạo ra áp suất khí nén cần thiết, sẽ gây ra hàng loạt hệ lụy. Sản xuất bị gián đoạn, năng suất sụt giảm, nguy cơ hỏng hóc các thiết bị phụ trợ tăng cao, và chi phí vận hành có thể đội lên do máy phải làm việc quá tải. Do đó, việc nắm bắt và xử lý triệt để các vấn đề liên quan đến áp suất là vô cùng cần thiết.
Các Nguyên Nhân Chính Khiến Máy Nén Khí Trục Vít Không Lên Hơi và Cách Xử Lý Chi Tiết
Tình trạng máy nén khí trục vít không đạt áp suất thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những yếu tố đơn giản như tắc nghẽn bộ lọc đến các sự cố phức tạp hơn liên quan đến cấu trúc bên trong. Việc xác định đúng nguyên nhân là bước đầu tiên để đưa ra giải pháp khắc phục hiệu quả.
Hệ Thống Lọc Khí và Lọc Dầu Bị Bám Bẩn, Tắc Nghẽn
Bộ lọc khí và lọc dầu là hai thành phần cực kỳ quan trọng, có nhiệm vụ loại bỏ bụi bẩn, tạp chất và các hạt dầu khỏi luồng khí nén. Khi hoạt động trong môi trường nhiều bụi hoặc không được vệ sinh, thay thế định kỳ, các bộ lọc này sẽ bị bám bẩn và tắc nghẽn.
Lọc khí bị tắc sẽ làm giảm đáng kể lượng không khí sạch đi vào đầu nén. Điều này khiến máy phải làm việc vất vả hơn để hút đủ không khí, dẫn đến giảm hiệu suất nén và không đạt được áp suất yêu cầu. Tương tự, lọc dầu bị tắc sẽ cản trở dòng chảy của dầu bôi trơn và làm mát, gây ra tình trạng quá nhiệt và giảm khả năng làm kín của trục vít, trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng nén khí.
Lọc dầu bị tắc nghẽn do cặn bẩn làm giảm hiệu suất máy nén khí trục vít
Để khắc phục, cần kiểm tra định kỳ tình trạng của cả lọc khí và lọc dầu. Vệ sinh lọc khí thường xuyên bằng khí nén hoặc thay thế nếu quá bẩn hoặc đã hết tuổi thọ. Đối với lọc dầu, việc thay thế theo lịch trình khuyến nghị của nhà sản xuất là bắt buộc, thường là sau mỗi 2000-4000 giờ hoạt động, tùy thuộc vào chất lượng dầu và điều kiện vận hành. Sử dụng lọc chính hãng và dầu chất lượng cao sẽ giúp kéo dài tuổi thọ của bộ lọc và đảm bảo hiệu suất hoạt động của máy.
Bộ Lọc Tách Dầu Gặp Vấn Đề
Bộ lọc tách dầu là một thành phần chuyên biệt có nhiệm vụ tách dầu ra khỏi khí nén trước khi khí được đưa ra hệ thống sử dụng. Đặc biệt đối với máy nén khí trục vít ngâm dầu, bộ phận này giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng khí nén sạch. Nếu bộ lọc tách dầu bị tắc nghẽn hoặc quá cũ, nó sẽ cản trở dòng chảy của khí nén.
Áp suất trong bình dầu sẽ tăng cao, trong khi áp suất khí ra lại giảm, dẫn đến tình trạng máy nén khí không lên hơi đủ mức yêu cầu. Hơn nữa, lọc tách dầu kém chất lượng còn có thể khiến dầu bị lẫn vào khí nén, gây hư hại cho các thiết bị sử dụng khí nén và làm giảm chất lượng sản phẩm trong các ngành nhạy cảm như thực phẩm, dược phẩm.
Giải pháp cho vấn đề này là kiểm tra và thay thế lọc tách dầu theo đúng chu kỳ khuyến nghị của nhà sản xuất, thường là cùng với lọc dầu. Việc lựa chọn lọc tách dầu chất lượng cao, có khả năng lọc hiệu quả và độ bền tốt, là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu suất và tuổi thọ của hệ thống khí nén. Không nên tiết kiệm chi phí bằng cách sử dụng lọc tách dầu kém chất lượng, vì điều này có thể dẫn đến những hỏng hóc nghiêm trọng hơn và tốn kém hơn nhiều trong tương lai.
Rò Rỉ Khí Nén Trong Hệ Thống Đường Ống
Rò rỉ khí nén là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất và thường bị bỏ qua khi máy nén khí không đạt áp suất. Khí nén được tạo ra dưới áp lực cao, và bất kỳ điểm yếu nào trong hệ thống đường ống, van, khớp nối, hoặc các phụ kiện đều có thể trở thành nơi rò rỉ. Hơi ẩm có trong khí nén, đặc biệt là ở nhiệt độ cao, cũng góp phần làm tăng tốc độ ăn mòn và hư hại các chi tiết kim loại, gây ra các vết nứt hoặc lỗ hổng nhỏ.
Dù máy nén khí vẫn hoạt động bình thường, lượng khí nén bị thất thoát ra môi trường có thể rất lớn, khiến hệ thống không bao giờ đạt được áp suất mong muốn. Rò rỉ không chỉ làm lãng phí năng lượng điện mà máy nén phải tiêu thụ để bù đắp lượng khí thất thoát mà còn giảm hiệu quả sản xuất và tăng chi phí vận hành.
Máy nén khí trục vít có thể bị rò rỉ dầu hoặc khí nén tại các khớp nối
Để phát hiện và khắc phục rò rỉ, cần thực hiện kiểm tra định kỳ toàn bộ hệ thống đường ống và các phụ kiện. Phương pháp đơn giản là sử dụng dung dịch xà phòng hoặc nước có bọt để quét lên các điểm nghi ngờ. Sự xuất hiện của bọt khí sẽ chỉ ra vị trí rò rỉ. Đối với các hệ thống lớn, có thể sử dụng thiết bị dò rò rỉ siêu âm để tìm kiếm hiệu quả hơn. Sau khi xác định được, cần siết chặt các khớp nối, thay thế các đoạn ống bị hỏng, các van hoặc phớt bị mòn. Bảo dưỡng phòng ngừa là chìa khóa để giảm thiểu rò rỉ và duy trì hiệu suất hệ thống.
Van Hút (Intake Valve) Bị Lỗi
Van hút là bộ phận điều khiển lượng không khí đi vào đầu nén của máy nén khí trục vít. Nếu van hút bị kẹt ở vị trí đóng một phần hoặc hoàn toàn, lượng không khí được hút vào sẽ không đủ để máy nén đạt được áp suất tối ưu. Van có thể bị kẹt do bụi bẩn, cặn bẩn tích tụ lâu ngày hoặc do hư hỏng cơ học của lò xo, gioăng.
Khi van hút gặp sự cố, máy nén khí vẫn có thể chạy nhưng sẽ tạo ra tiếng ồn lạ, nhiệt độ tăng cao và đặc biệt là không thể lên hơi hoặc lên hơi rất chậm. Về lâu dài, điều này gây quá tải cho motor và đầu nén, làm giảm tuổi thọ của toàn bộ hệ thống.
Để khắc phục, cần kiểm tra và vệ sinh van hút định kỳ. Nếu van bị hỏng nặng, cần thay thế bằng van mới chính hãng. Việc kiểm tra và điều chỉnh đúng cách hành trình của van hút cũng rất quan trọng để đảm bảo lượng khí nén tối ưu được đưa vào đầu nén.
Van Áp Suất Tối Thiểu (Minimum Pressure Valve – MPV) Bị Hỏng
Van áp suất tối thiểu có nhiệm vụ duy trì một áp suất nhất định trong bình dầu và hệ thống trước khi khí nén được đưa ra ngoài sử dụng. Van này giúp dầu bôi trơn và làm mát được tuần hoàn hiệu quả, đồng thời tạo ra áp suất cần thiết để lọc tách dầu hoạt động đúng chức năng. Nếu van áp suất tối thiểu bị kẹt mở hoặc không giữ được áp suất, khí nén sẽ thoát ra ngoài quá nhanh mà không đạt được ngưỡng áp suất cài đặt.
Hậu quả là máy nén khí trục vít không thể xây dựng áp suất làm việc, hoặc áp suất rất yếu. Sự cố này thường đi kèm với việc máy nén liên tục hoạt động ở chế độ tải mà không thể ngắt. Việc này không chỉ lãng phí năng lượng mà còn gây hao mòn nhanh chóng cho các bộ phận khác.
Kiểm tra van áp suất tối thiểu là một phần của quy trình bảo dưỡng định kỳ. Nếu van bị hỏng, cần phải thay thế. Việc thay thế van đòi hỏi kỹ thuật và sự cẩn trọng để đảm bảo áp suất được thiết lập đúng với thông số kỹ thuật của máy.
Chất Lượng Dầu Máy Nén Khí Kém Hoặc Thiếu Dầu
Dầu máy nén khí trục vít có vai trò đa chức năng: bôi trơn các bánh răng và trục vít, làm mát đầu nén, và làm kín các khe hở giữa hai trục vít để quá trình nén khí diễn ra hiệu quả. Nếu dầu kém chất lượng, bị biến chất, hoặc không đủ lượng, khả năng làm kín của đầu nén sẽ giảm đi đáng kể.
Dầu biến chất thường chứa cặn bẩn, gây tắc nghẽn các bộ lọc và đường ống dầu, làm tăng ma sát và nhiệt độ. Khi không đủ dầu, trục vít sẽ không được bôi trơn đầy đủ, dẫn đến ma sát lớn, nhiệt độ tăng cao, và làm hỏng các bạc đạn cùng trục vít. Tất cả những yếu tố này đều trực tiếp làm giảm hiệu suất nén và khiến máy không lên hơi.
Giải pháp là sử dụng loại dầu chuyên dụng cho máy nén khí trục vít, có chất lượng tốt và phù hợp với khuyến nghị của nhà sản xuất. Thay dầu định kỳ theo lịch trình, đồng thời kiểm tra mức dầu thường xuyên và bổ sung khi cần thiết. Việc xả cặn dầu ở đáy bình dầu cũng giúp duy trì chất lượng dầu.
Motor Điện hoặc Hệ Thống Truyền Động Có Vấn Đề
Motor điện là trái tim của máy nén khí, cung cấp năng lượng để quay đầu nén. Nếu motor bị yếu, hoạt động không ổn định do quá tải, điện áp không đủ, hoặc có sự cố về cuộn dây, nó sẽ không cung cấp đủ công suất để đầu nén tạo ra áp suất cần thiết. Ngoài ra, hệ thống truyền động (dây curoa, khớp nối) cũng đóng vai trò quan trọng.
Dây curoa bị trượt, trùng hoặc đứt sẽ không truyền đủ lực từ motor đến đầu nén. Khớp nối bị mòn hoặc hỏng cũng gây ra tình trạng tương tự. Khi đó, tốc độ quay của trục vít sẽ giảm, dẫn đến giảm lưu lượng khí nén và áp suất đầu ra.
Cần kiểm tra điện áp cấp cho motor, tình trạng hoạt động của motor, và độ căng của dây curoa. Thay thế dây curoa hoặc khớp nối nếu chúng bị mòn hoặc hỏng. Bảo trì motor định kỳ, bao gồm vệ sinh và kiểm tra bạc đạn, sẽ giúp đảm bảo motor hoạt động ổn định và hiệu quả.
Cảm Biến Áp Suất Hoặc Bộ Điều Khiển (PLC) Bị Lỗi
Trong các máy nén khí trục vít hiện đại, cảm biến áp suất và bộ điều khiển (PLC) đóng vai trò trung tâm trong việc giám sát và điều chỉnh hoạt động của máy. Cảm biến áp suất đo lường áp suất hiện tại trong hệ thống và gửi tín hiệu về PLC. PLC sau đó sẽ điều khiển van hút, motor và các bộ phận khác để duy trì áp suất theo cài đặt.
Nếu cảm biến áp suất bị lỗi, nó có thể gửi tín hiệu sai về PLC, khiến PLC hiểu rằng áp suất đã đủ hoặc quá cao, dẫn đến việc máy ngắt tải hoặc chạy không tải ngay cả khi áp suất thực tế chưa đạt. Tương tự, nếu bộ điều khiển PLC bị lỗi phần mềm hoặc phần cứng, nó sẽ không thể điều khiển máy nén một cách chính xác, gây ra tình trạng không lên hơi.
Việc kiểm tra cảm biến áp suất bằng cách so sánh với một đồng hồ đo áp suất chuẩn là cần thiết. Nếu có dấu hiệu lỗi, cần thay thế. Đối với lỗi PLC, thường cần đến kỹ thuật viên chuyên nghiệp để chẩn đoán và sửa chữa hoặc thay thế bộ điều khiển.
Nhiệt Độ Hoạt Động Quá Cao
Nhiệt độ là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến hiệu suất của máy nén khí trục vít. Hệ thống làm mát của máy nén khí, bao gồm két giải nhiệt dầu và két giải nhiệt khí, có nhiệm vụ duy trì nhiệt độ ổn định. Nếu nhiệt độ hoạt động của máy quá cao, dầu bôi trơn sẽ bị loãng, giảm khả năng làm kín và bôi trơn của các trục vít.
Đồng thời, khí nén nóng cũng kém hiệu quả hơn trong việc truyền tải năng lượng. Nguyên nhân gây quá nhiệt có thể do két giải nhiệt bị bẩn, quạt làm mát hỏng, hoặc môi trường xung quanh quá nóng và không thông thoáng. Quá nhiệt không chỉ làm giảm hiệu suất nén mà còn đẩy nhanh quá trình xuống cấp của dầu và các linh kiện khác.
Để khắc phục, cần thường xuyên vệ sinh két giải nhiệt dầu và khí, đảm bảo luồng không khí làm mát đi qua không bị cản trở. Kiểm tra và bảo dưỡng quạt làm mát, đảm bảo chúng hoạt động hiệu quả. Đặt máy nén khí ở nơi khô ráo, thoáng mát, có hệ thống thông gió tốt để tản nhiệt.
Sự Cố Ở Đầu Nén (Phần Tử Nén)
Đầu nén là bộ phận cốt lõi của máy nén khí trục vít, nơi không khí được nén trực tiếp. Mặc dù hiếm gặp hơn các lỗi khác, nhưng sự cố ở đầu nén thường là nguyên nhân nghiêm trọng nhất và tốn kém nhất để sửa chữa. Các vấn đề có thể bao gồm:
- Mòn bạc đạn: Các bạc đạn hỗ trợ trục vít bị mòn có thể gây ra khe hở lớn giữa các trục vít và vỏ đầu nén, làm giảm khả năng làm kín và thất thoát khí nén trong quá trình nén.
- Trục vít bị kẹt hoặc hỏng: Tình trạng này có thể xảy ra do thiếu dầu bôi trơn nghiêm trọng, dầu kém chất lượng gây cặn bẩn, hoặc va đập cơ học. Khi trục vít không quay tự do hoặc bị hỏng bề mặt, quá trình nén khí sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
- Khe hở giữa trục vít và vỏ đầu nén quá lớn: Điều này có thể do mòn tự nhiên theo thời gian hoặc lắp ráp không chính xác, dẫn đến khí nén bị rò rỉ ngược lại trong quá trình nén.
Việc chẩn đoán sự cố đầu nén thường đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao và thiết bị đặc biệt. Trong nhiều trường hợp, việc sửa chữa đầu nén phức tạp và chi phí cao, đôi khi cần phải thay thế toàn bộ đầu nén. Bảo dưỡng định kỳ, sử dụng dầu chất lượng và vận hành đúng cách là những biện pháp phòng ngừa tốt nhất.
Một Số Lưu Ý Quan Trọng Khi Sử Dụng Máy Nén Khí Trục Vít
Để đảm bảo máy nén khí trục vít vận hành ổn định, đạt hiệu suất tối ưu và tránh các sự cố như không lên hơi, người dùng cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn vận hành và bảo dưỡng.
Đảm Bảo Môi Trường Đặt Máy Phù Hợp
Máy nén khí cần được đặt ở những nơi khô ráo, thoáng mát và sạch sẽ. Phòng đặt máy nên có hệ thống thông gió và làm mát hiệu quả để tránh tình trạng quá nhiệt. Tránh đặt máy gần các nguồn nhiệt, vật liệu dễ cháy nổ, hoặc trong môi trường quá ẩm ướt hay nhiều bụi bẩn. Môi trường sạch sẽ giúp giảm tải cho các bộ lọc và kéo dài tuổi thọ của máy.
Tuân Thủ Các Thông Số Kỹ Thuật Vận Hành
Không vận hành máy nén khí vượt quá các thông số kỹ thuật được nhà sản xuất quy định, đặc biệt là thông số áp suất tối đa. Việc ép máy hoạt động ở áp suất cao hơn khả năng thiết kế không chỉ làm giảm hiệu suất mà còn gây áp lực lớn lên các bộ phận, tiềm ẩn nguy cơ hỏng hóc và mất an toàn. Luôn kiểm tra áp kế định kỳ để đảm bảo độ chính xác và an toàn.
Thực Hiện Bảo Dưỡng Định Kỳ Chuyên Sâu
Bảo dưỡng định kỳ không chỉ là vệ sinh mà còn bao gồm kiểm tra toàn diện các bộ phận quan trọng như van, cảm biến, đường ống, khớp nối. Thường xuyên kiểm tra để phát hiện sớm tình trạng rò rỉ khí, keo dầu hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác. Việc này giúp ngăn chặn các sự cố nhỏ trở thành vấn đề lớn, tiết kiệm chi phí sửa chữa và thời gian ngừng máy.
Thay Thế Vật Tư Tiêu Hao Theo Lịch Trình
Dầu máy nén khí, lọc khí, lọc dầu và lọc tách dầu là những vật tư tiêu hao cần được thay thế theo đúng lịch trình khuyến nghị của nhà sản xuất. Sử dụng dầu máy chính hãng, có chất lượng và độ nhớt phù hợp với loại máy là rất quan trọng. Dầu kém chất lượng hoặc quá hạn sử dụng có thể gây hư hại nghiêm trọng cho đầu nén và các bộ phận khác.
Xả Nước Ngưng Thường Xuyên
Khí nén thường chứa hơi nước. Khi khí nén được làm mát, hơi nước sẽ ngưng tụ thành nước trong bình chứa khí. Nước ngưng này cần được xả ra ngoài thường xuyên (thông thường 15-20 phút/lần, mỗi lần 5-10 giây) để tránh gây ăn mòn bình chứa và đường ống, cũng như đảm bảo chất lượng khí nén sạch và khô.
An Toàn Khi Di Chuyển và Sửa Chữa
Khi cần di chuyển máy nén khí, luôn phải ngắt nguồn điện và xả hết áp suất trong bình chứa để tránh nguy hiểm. Tuyệt đối không thực hiện hàn xì hoặc sửa chữa bất kỳ bộ phận nào khi bình chứa còn áp suất. Điều này có thể dẫn đến cháy nổ hoặc các tai nạn nghiêm trọng khác.
Kết Luận
Sự cố máy nén khí trục vít không lên hơi có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho hoạt động sản xuất, từ gián đoạn dây chuyền đến thiệt hại tài chính. Việc chủ động nắm bắt các nguyên nhân tiềm ẩn, từ những vấn đề đơn giản như tắc nghẽn bộ lọc đến các sự cố phức tạp hơn ở đầu nén, là bước đầu tiên để đảm bảo hệ thống khí nén hoạt động hiệu quả. Áp dụng một chế độ bảo dưỡng định kỳ chặt chẽ, sử dụng vật tư chất lượng cao và tuân thủ các quy tắc vận hành an toàn sẽ giúp giảm thiểu rủi ro, kéo dài tuổi thọ thiết bị và tối ưu hóa hiệu suất sản xuất. Khi không thể tự khắc phục, việc tìm đến các chuyên gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực sửa chữa máy nén khí là giải pháp tối ưu để đảm bảo mọi vấn đề được xử lý triệt để và an toàn.
Ngày Cập Nhật Mới Nhất: Tháng 10 17, 2025 by Cơ khí Quốc Cường
Chuyên gia cơ khí chính xác tại Cơ khí Quốc Cường – là một trong những công ty hàng đầu Việt Nam chuyên sâu về sản xuất, gia công cơ khí.